Chế Tài Là Gì? Những Hình Thức Chế Tài Mà Bạn Cần Biết Chế Tài Là Gì

Chế tài hành chính là những hậu quả pháp lý mà chủ thể phải gánh chịu khi có những hành vi vi phạm trong luật hành chính. Chế tài dân sự cũng là những hậu quả bất lợi xảy đến cho các chủ thể khi có các hành vi vi phạm khi tham gia vào quan hệ pháp luật dân sự.

Trong đời sống hàng ngày chắc hẳn mọi người được nghe rất nhiều đến “chế tài xử phạt”, tuy nhiên lại chưa thật sự hiểu được về Chế tài là gì? Chế tài được sử dụng trong những lĩnh vực pháp luật nào? Do vậy, qua bài viết dưới đây Luật Hoàng Phi sẽ giải đáp cho Qúy khách về vấn đề này.

Đang xem: Chế tài là gì? những hình thức chế tài mà bạn cần biết

Chế tài là gì?

Chế tài một trong ba bộ phận cấu thành lên một quy phạm pháp luật, bao gồm quy định, giả định và chế tài, là bộ phận dùng để xác định hình thức pháp lý mà các chủ thể phải gánh chịu khi thực hiện các hành vi vi phạm với những quy tắc xử sự chung đã được ghi nhận trong nội dung của phần quy định và giả định.

Hay có thể hiểu chế tài thực chất chính là hình thức mang tính cưỡng chế của nhà nước, nếu chủ thể không thực hiện theo những gì pháp luật quy định thì sẽ phải gánh chịu những hậu quả bất lợi, những hậu quả này đã được quy định cụ thể trong luật.

Nội dung của chế tài phụ thuộc vào những nhóm lợi ích cần được bảo vệ, hành vi và mức độ vi phạm.

Căn cứ vào tính chất và của các nhóm quan hệ xã hội được pháp luật điều chỉnh thì chế tài được phân làm nhiều loại:

– Chế tài hình sự;

– Chế tài dân sự;

– Chế tài hành chính; …

Định nghĩa được chế tài là gì giúp chủ thể xác định được chế tài trong từng quy phạm pháp luật. Hỗ trợ tốt nhất cho các hoạt động tìm hiểu trong trường hợp mình gặp phải hoặc có thể hỗ trợ tìm hiểu, nghiên cứu.

Chế tài là bộ phận xác định các hình thức trách nhiệm pháp lý khi có hành vi vi phạm với những quy tắc xử sự chung được ghi trong phần quy định và giả định của quy phạm pháp luật.

Căn cứ vào tính chất của các nhóm quan hệ xã hội được pháp luật điều chỉnh, chế tài được phân chia thành nhiều loại: chế tài hình sự, chế tài hành chính, chế tài dân sự… Việc áp dụng chế tài cũng phụ thuộc vào những đặc điểm của lợi ích mà pháp luật cần bảo vệ, căn cứ vào tính chất của các hành vi vi phạm pháp luật, mức độ thiệt hại và những vấn đề khác có liên quan (có ý nghĩa đối với việc tăng nặng hoặc giảm nhẹ khi áp dụng chế tài). Chế tài bao gồm các hình thức: chế tài trừng trị (trong lĩnh vực hình sự), chế tài khôi phục trạng thái pháp lý ban đầu (trong lĩnh vực dân sự, hành chính), chế tài bảo vệ và chế tài bảo đảm (trong lĩnh vực hành chính, kinh tế, dân sự) và chế tài vô hiệu hóa.

Chế tài là bộ phận không thể thiếu trong một quy phạm pháp luật, nhằm bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, bảo đảm trật tự và an toàn xã hội. Chế tài thể hiện thái độ của Nhà nước đối với những hành vi vi phạm pháp luật và có tác dụng phòng ngừa, giáo dục để bảo đảm việc tuân thủ pháp luật, góp phần thực hiện mục đích của Nhà nước trong mọi lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh… Trong từng giai đoạn cụ thể.

Căn cứ vào tính chất của các nhóm quan hệ xã hội được pháp luật điều chỉnh, chế tài được phân chia thành nhiều loại: chế tài hình sự, chế tài hành chính, chế tài dân sự…

Khái niệm chế tài là bộ phận chỉ ra những biện pháp tác động mà Nhà nước sẽ áp dụng. Đối với chủ thể không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy tắc xử sự. Đã được nêu trong phần giả định của quy phạm và cũng là hậu quả pháp lý bất lợi mà chủ thể phải gánh chịu khi không thực hiện đúng nội dung tại phần quy định.

Nguồn gốc của chế tài

Chế tài được xem là một trong ba bộ phận, cùng với giả định và quy định cấu thành nên quy phạm pháp luật. Trong tiếng Anh, ba bộ phận này được ghi chú như sau: chế tài là “sanction”, giả định là “hypothenis”, quy định là “dispossition”. Trong cả tiếng Anh và tiếng Nga, sanction (chế tài) được hiểu là một sự trừng phạt. Như vậy, có thể nói chế tài theo nghĩa gốc của nó là một sự trừng phạt, trừng trị đối với một hành vi vi phạm nhất định nào đó.

Mặt khác, trong tiếng gốc Latin, chế tài (sanction) là sanction, xuất phát từ động từ sancrire, được hiểu như là một cách thiết lập một luạt lệ nào đó. Từ khía cạnh này, cũng có thể hiện ché tài là một kiểu luật lệ hay một sắc lệnh cụ thể, chúng đều được sử dụng phổ biến trong phạm vi các nhà thờ, giáo hội, nói chung là phạm trù tôn giáo. Hiện nay, với tiếng Anh và tiếng Pháp, thì từ sanction cũng được mang ý nghĩa như một sự chuẩn y, phê chuẩn một điều luật nào đó.

Được sử dụng với ý nghĩa phổ biến là một biện pháp trừng phạt đối với các hành vi vi phạm pháp luật. Nhìn chung, đặt ở mỗi bối cảnh khác nhau, ở một quốc gia và hệ thống luật lệ của quốc gia đó khác nhau, chế tài sẽ mang trong mình một khía cạnh không thực sự giống nhau. Mặc dù trừng phạt là ý nghĩa phổ biến của chế tài, tuy nhiên với Việt Nam, nó mang lại mang một ý nghĩa khác.

Ví dụ chế tài?

Tại Khoản 1 Điều 279 BLHS 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định:

1. Người nào chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động hoặc về tình trạng kỹ thuật mà cho phép đưa vào sử dụng tàu bay, thiết bị bảo đảm hoạt động bay rõ ràng không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Theo đó:

– Chế tài: “Người nào chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động hoặc về tình trạng kỹ thuật mà cho phép đưa vào sử dụng tàu bay, thiết bị bảo đảm hoạt động bay rõ ràng không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật”.

Ở đây phần chế tài quy định về các đối tượng nằm trong phạm vi điều chỉnh của điều luật này, tức là những người có trách nhiệm trực tiếp quản lý nhưng lại không hoàn thành đúng nhiệm vụ gây ra sai sót trong công việc.

Xem thêm: Bèo Tây Có Tác Dụng Gì – Tác Dụng Của Bèo Tây Trong Xử Lý Nước Thải

– Quy định: Ở điều này này không có nội dung rõ ràng về phần quy định. Nhưng có thể ngầm hiểu rằng trong trường hợp này các chủ thể có trách nhiệm phải kiểm tra kỹ lưỡng về tình trạng kỹ thuật,đảm bảo chất lượng cho tàu bay.

– Chế tài: Trong điều luật, phần chế tài được xác định là “bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.” Theo đó đây chính là hậu quả pháp lý bất lợi mà các chủ thể phải gánh chịu do có hành vi vi phạm ở phần giả định.

Các loại chế tài?

Căn cứ vào các nhóm quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ hiện nay thì chế tài được chia ra làm nhiều loại trong nhiều lĩnh vực pháp luật khác nhau như:

– Chế tài trong lĩnh vực hình sự

– Chế tài trong lĩnh vực dân sự

– Chế tài trong lĩnh vực hành chính

– Chế tài trong lĩnh vực thương mại…

Trong đó, chế tài trong lĩnh vực hình sự là các hậu quả pháp lý mà chủ thể phải gánh chịu khi có những hành vi cấu thành tội phạm được luật hình sự điều chỉnh.

Chủ yếu luật hình sự điều chỉnh các nhóm tội phạm mức độ nghiêm trọng cao, xâm phạm đến an ninh quốc gia, tính mạng, sức khỏe và danh dự người khác….

Do vậy mà so với chế tài ở những lĩnh vực khác thì nội dung chế tài trong lĩnh vực hình sự là nghiêm khắc nhất, mang tính trừng phạt cao nhất, từ phạt tiền, phạt tù có thời hạn, phạt tù chung thân đến cao nhất là án tử hình

Chế tài hành chính là những hậu quả pháp lý mà chủ thể phải gánh chịu khi có những hành vi vi phạm trong luật hành chính, được áp dụng cho các hành vi vi phạm ở mức độ nhẹ, chưa gây ra hậu quả nghiêm trọng, chưa đủ mức độ để bị truy cứu trách nhiệm hình sự, chủ yếu là mang tính răn đe chủ thể vi phạm nên chế tài được áp dụng là các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính như: cảnh cáo, phạt tiền, tịch thu tang vật, trục xuất….

Chế tài dân sự cũng là những hậu quả bất lợi xảy đến cho các chủ thể khi có các hành vi vi phạm khi tham gia vào quan hệ pháp luật dân sự.

Nội dung luật dân sự thường quy định đến các quyền và nghĩa vụ, do đó chế tài sẽ được áp dụng khi chủ thể không thực hiện các nghĩa vụ mà pháp luật dân sự quy định. Hình thức chế tài được áp dụng chủ yếu là bồi thường thiệt hại, buộc chấm dứt hành vi…

Chế tài thương mại cũng giống như chế tài ở những lĩnh vực pháp luật khác, chủ yếu là những hậu quả pháp lý mà chủ thể có hành vi vi phạm trong các hoạt động kinh doanh.

Hiện nay trong Luật Thương mại 2005 có quy định về các hình thức chế tài được áp dụng như: Buộc bồi thường nếu có thiệt hại xảy ra, buộc hủy bỏ hợp đồng nếu phát hiện có hành vi vi phạm, phạt vi phạm đối với các chủ thể không thực hiện đúng hợp đồng….

Chế tài là hình phạt đúng hay sai? Vì sao?

Chế tài không được coi là hình phạt.

Có thể thấy chế tài được xem như dùng để xác định cách thức mà chủ thể phải gánh chịu đối với những hành vi vi phạm của mình. Trong đó tùy thuộc vào từng lĩnh vực khác nhau mà chế tài cũng khác nhau, mức độ nhẹ thì là phạt cảnh cáo, phạt tiền, cao hơn thì có phạt tù, tử hình

Trong khi đó hình phạt lại được định nghĩa là biện pháp cưỡng chế cao nhất của nhà nước và chỉ được áp dụng với người phạm tội, tức là chỉ áp dụng đối với những nhóm tội phạm được quy định tại Bộ luật Hình sự.

Đối với với chế tài trong lĩnh vực dân sự, thương mại thì các cơ quan có thẩm quyền trong từng lĩnh vực do pháp luật quy định sẽ có quyền áp dụng các biện pháp chế tài. Trong khi đó thì đối với hình phạt, chỉ có Toà án là chủ thể có thẩm quyền quyết định hình phạt

Do vậy, không thể đánh đồng giữa hai khái niệm chế tài và hình phạt được.

Một số vấn đề liên quan tới chế tài

Chế tài được xây dựng với mục đích cảnh cáo, răn đe, giáo dục cộng đồng, đối với các hành vi vi phạm và bảo vệ, bảo đảm các hành vi mang tính chất đúng đắn.Chế tài phụ thuộc vào tính chất, mức độ, đặc điểm của từng trường hợp cụ thể. Qua đó chế tài phụ thuộc vào các yếu tố này mà xác định các hình thức áp dụng.

Trên thực tế việc tăng nặng hay giảm nhẹ chế tài phụ thuộc khá nhiều vào mức độ thiệt hại của hành vi vi phạm và một số vấn đề liên quan gây nên. Đôi khi để xác định trường hợp của mình được áp dụng chế tài nào cần phải có sự xem xét và tư vấn bởi nhiều người có chuyên môn và kinh nghiệm về pháp luật.

Xem thêm: 10 Ngân Hàng Lớn Nhất Việt Nam 2021 Uy Tín Nhất, Tốt Nhất, Lớn Nhất

Trên đây là toàn bộ nội dung về Trên đây là toàn bộ nội dung về Chế tài là gì? Nếu Qúy khách còn thắc mắc gì vấn đề này hoặc muốn biết thêm thông tin chi tiết thì vui lòng liên hệ đến chúng tôi để được tư vấn.