Mâm Ngũ Quả Trong Mỗi Miền Việt Nam: Ý Nghĩa Và Cách Bày Biện
Tết là thời điểm gia đình sum vầy, tâm sự và nhìn nhận những kỷ niệm đã qua. Và không thể thiếu mâm ngũ quả trong văn hóa người Việt vào dịp này. Tuy nhiên, mâm ngũ quả lại mang những đặc trưng riêng, thể hiện mong ước về một năm mới tràn đầy mưa thuận, gió hòa, ấm no và hạnh phúc. Hãy cùng chúng tôi khám phá về mâm ngũ quả ngày tết!
Lý giải: Mâm ngũ quả ngày tết gồm những quả gì?
Việt Nam được chia thành miền Bắc, Trung và Nam, mỗi miền có những đặc trưng văn hóa và phong tục riêng. Và trong ngày Tết, sự khác biệt đó càng trở nên rõ rệt, đặc biệt là trong cách bày biện mâm ngũ quả. Vậy mâm ngũ quả ngày tết gồm những quả gì?
Mâm ngũ quả miền Bắc
Người miền Bắc chăm chỉ và sâu sắc, họ sắp xếp mâm ngũ quả theo nguyên tắc ngũ hành. Trong văn hóa phương Đông, ngũ hành đại diện cho các yếu tố như Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ tạo ra vũ trụ. Và mỗi yếu tố mang một màu sắc khác nhau, do đó mâm ngũ quả sẽ có các quả trắng, xanh, đen, đỏ và vàng. Bưởi, chuối, quýt, xoài, táo và hồng là những quả thường xuất hiện trên mâm ngũ quả của người miền Bắc. Quả bưởi đặt ở chính giữa, nải chuối dưới để đỡ và ba loại quả khác xung quanh.
Mâm ngũ quả miền Trung
Cuộc sống của người miền Trung khó khăn hơn so với các vùng miền khác. Vì vậy, cách bày biện mâm ngũ quả của họ cũng đơn giản và không quá cầu kỳ. Mỗi gia đình có cách riêng, không tuân theo quy luật cụ thể. Chuối, thanh long, cam, xoài và sung là những quả phổ biến trên mâm ngũ quả miền Trung. Người miền Trung không hạn chế quy luật ngũ quả, họ có thể bày nhiều loại quả hơn tùy theo sự sắp xếp.
Mâm ngũ quả miền Nam
Người miền Nam thường cầu nguyện cho một năm mới bình an bằng cách bày mâm ngũ quả theo quan niệm “cầu vừa đủ xài”. Đu đủ, dừa và mãng cầu là những quả đặt lên đĩa đầu tiên, đảm bảo tính ổn định và không rơi xuống. Các loại quả khác được xếp chồng lên. Ở một số địa phương miền Nam, có thể thấy thêm 2 quả dưa hấu đặt ở hai bên. Điểm khác biệt lớn nhất giữa mâm ngũ quả miền Bắc và miền Nam là việc chọn cam và quýt, đối với người Bắc, tượng trưng may mắn, nhưng đối với người Nam lại mang ý nghĩa tiềm tàng xui xẻo. Chuối và lê cũng không được sử dụng trong mâm ngũ quả miền Nam.
Ý nghĩa quả trong mâm ngũ quả 3 miền
Mỗi loại quả trên mâm ngũ quả lại mang một ý nghĩa riêng, tượng trưng cho khát vọng và ước mong của con người. Dưới đây là ý nghĩa của một số loại quả phổ biến:
- Chuối: Tượng trưng cho sự che chở, ấm no và hạnh phúc.
- Bưởi: Đại diện cho sự an khang và thịnh vượng.
- Cam, quýt: Mang ý nghĩa may mắn với người Bắc, nhưng lại xui xẻo với người Nam.
- Phật thủ: Đặt trên bàn thờ để bảo vệ gia đình khỏi những điều xấu xa.
- Lựu: Tượng trưng cho sự sinh sôi và con đàn cháu đống.
- Đào: Đại diện cho sự mở rộng và tiến triển trong sự nghiệp.
- Thanh long: Liên quan đến tiền tài và thể hiện sự phát tài, phát lộc trong năm mới.
- Táo: Đại diện cho cuộc sống giàu sang và phú quý.
- Dưa hấu: Mang lại nhiều may mắn cho gia đình.
- Sung: Liên quan đến sự sung túc và tiền bạc đầy đủ.
- Đu đủ: Tượng trưng cho đầy đủ cơm áo trong năm mới.
- Quả trứng gà: Thể hiện sự may mắn và người giúp đỡ nhiều.
- Xoài: Liên quan đến tiền bạc, mang lại đầy đủ tiền để chi tiêu.
Lưu ý khi bày biện mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả được sử dụng để thờ cúng tổ tiên và cầu chúc cho một năm mới bình an. Do đó, mọi loại quả trên mâm phải được trau chuốt tỉ mỉ. Dưới đây là những lưu ý quan trọng:
Không chọn quả chín quá sớm để bày lên mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả ngày tết thường được chuẩn bị từ trước giao thừa và để lâu ngày trên bàn thờ. Chọn quả quá chín sẽ làm quả mau hỏng. Nên chọn quả có độ xanh chín phù hợp, không quá xanh cũng không quá chín. Để quả đến từ 3 đến 30 mua quả, nhưng cần bảo quản nơi thoáng mát và cao ráo, tránh tủ lạnh, góc bếp hoặc những nơi không đảm bảo vệ sinh.
Không sử dụng quả giả
Quả giả không thể được sử dụng trong bày biện mâm ngũ quả vì điều này không tôn trọng ông bà tổ tiên và linh hồn. Việc bày quả giả có thể gây xui xẻo và xui xẻo trong phong thủy. Do đó, không bao giờ sử dụng quả giả trong mâm ngũ quả.
Không cần phải bày mâm ngũ quả hợp với mệnh gia chủ
Có người tin rằng mâm ngũ quả nên được chọn dựa trên mệnh của gia chủ để đem lại may mắn. Tuy nhiên, quan niệm này là sai lầm và không cần thiết. Chỉ cần bày biện theo truyền thống văn hóa là đủ.
Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu về mâm ngũ quả ngày tết và ý nghĩa của từng loại quả. Hãy sắp xếp và bày biện mâm ngũ quả một cách phù hợp để mang lại nhiều may mắn cho gia đình trong năm mới. Chúc mừng năm mới an lành, hạnh phúc, phú quý và thịnh vượng!
Phunutiepthi: https://phunutiepthi.vn