Zcash Là Gì ? Tất Tần Tật Về Mua Bán, Ví, Đầu Tư Zcash (Zec)

Zcash là gì?

Trước đó, Zcash được gọi là giao thức Zerocoin. Sau đó, đổi tên thành hệ thống Zerocash và cuối cùng là Zcash. Người sáng lập và CEO của Zcash là Zooko Wilcox. Zooko có hơn 20 năm kinh nghiệm về mật mã, bảo mật thông tin và các hệ thống mở, phi tập trung. Ông thừa nhận đã từng làm việc tại DigiCash, Mojo Nation, ZRTP, BLAKE2 và SPHINCS.

Đang xem: Zcash là gì

Để các giao dịch hoàn toàn tự nhiên, Zcash sử dụng một công nghệ gọi là “Zero Knowledge Proof”. Ngay cả nhà những nhà toán học và nhà nghiên cứu thiên tài nhất cũng không hiểu hết tường tận về cách hoạt động của công nghệ này.

Nguyên lý hoạt động của Zcash

Zcash phát hành 21 triệu coin như Bitcoin trong khoảng 131 năm. Giai đoạn đầu phần thưởng mỗi khối (10 phút) là 50 ZEC – 80% trong số đó sẽ đến tay các miner và 20% còn lại dành cho những “Nhà sáng lập”. Cứ 4 năm ZEC sẽ giảm phát một lần – do đó ZEC nhận được sẽ là 25. Tuy nhiên trong 4 năm đầu tiên thì các miner sẽ nhận được 100% ZEC.

Sau khi 50% lượng ZEC được khai thác sau 4 năm đầu, 10% trong tổng số lượng ZEC cung ứng ra thị trường sẽ được chi trả cho những nhà đầu tư ban đầu và đội ngũ phát triển. Người hưởng lợi lớn nhất của việc này là Zcash Foundation – một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào việc duy trì phát triển giao thức và phần mềm – còn lại là công ty Zcash.

Đối với các giao dịch trên Bitcoin, ai cũng có quyền xem tất cả giao dịch và các địa chỉ ví tồn tại trên Blockchain của Bitcoin. Zcash thì trái ngược hoàn toàn. Dù vẫn là một blockchain mở, tức có nghĩa rằng ai cũng có quyền xem các thông tin xảy ra trên blockchain, nhưng Zcash lại cung cấp hai loại địa chỉ ví là t-addr (địa chỉ công khai) và z-addr (địa chỉ ẩn danh).

Nếu người dùng muốn công khai giao dịch của mình, họ sẽ sử dụng t-addr. Và nếu người dùng không muốn ai biết đến thông tin giao dịch của mình, họ sẽ sử dụng z-addr. Các giao dịch khi sử dụng z-addr sẽ tự động giấu đi các thông tin về người gửi, người nhận, giá trị giao dịch.

Ví dụ dưới đây sẽ giúp bạn hiểu được cách mà Zcash vận hành.

A và B muốn giao dịch với nhau trên hệ thống của Zcash.A gửi 10 ZEC cho B. Nếu B muốn giao dịch minh bạch và công khai, B sẽ gửi địa chỉ t-addr của mình cho A. Nếu B muốn sự riêng tư và không muốn giao dịch của mình công khai, B sẽ gửi địa chỉ z-addr cho A.Nếu A và B đều sử dụng địa chỉ z-addr để giao dịch thì tất cả thông tin giao dịch đều sẽ trở thành riêng tư, bao gồm danh tính của A, danh tính của B và tất cả các thông tin khác của giao dịch.

Zcash đạt được mức độ riêng tư cao nhờ vào công nghệ Zero-Knowledge Proof.

Xem thêm: List Đam Mỹ Sửu Công Sửu Thụ Là Gì? Sửu Công, Sửu Thụ

Zero Knowledge Proof là gì?

Zero Knowledge Proof hay còn gọi thuật toán chứng minh mà không cần tiết lộ thông tin, nghĩa là bạn đã thực hiện xong phép toán mà không cần những người khác thực hiện lại phép toán đó, từ đó bạn có thể khẳng định mệnh đề đó 100% đúng và không tiết lộ cho ai khác biết nữa.

Zero-knowledge proof giúp Zcash “không thể bị theo dõi” bằng cách thực hiện các giao dịch cá nhân trên blockchain công khai của Zcash. Giao dịch trên Zcash được mã hoá để che giấu địa chỉ của người gửi và người nhận, cũng như những giá trị giao dịch từ một địa chỉ này tới địa chỉ khác. Điểm chung của đa số hệ thống blockchain là cho chúng ta thấy toàn bộ giá trị của địa chỉ này sang địa chỉ khác và có thể được nhìn thấy bởi bất kỳ ai trên blockchain. Còn với blockchain của Zcash thì có thể được mã hoá bởi người dùng để bảo vệ giao dịch của họ. Các địa chỉ gửi Zcash là những bút danh, nghĩa là nếu bạn không biết danh tính thực sự của một người hay địa chỉ thực tế, thì bạn sẽ không thể nhìn thấy dòng tiền đang đi đâu.

Giả sử bạn có 100 cái ví, mỗi ví có 1 BTC và tất cả đều nằm trên blockchain. Bây giờ ta sẽ nhờ 5 người mã hoá để bảo vệ số Bitcoin trên bằng zero-knowledge proof. Vậy chúng ta sẽ có 95 BTC được hiển thị và 5 BTC được bảo vệ. Blockchain và hệ thống mạng sẽ theo dõi số BTC được bảo vệ và không quan tâm việc ai sẽ giải mã sau đó. Số BTC này đi vào một pool lớn, bạn lấy một phần nhỏ của đồng BTC và không có cách nào để ghép chúng lại như ban đầu. Vậy là zero-knowledge proof đã ngăn chặn được bạn sẽ tìm cách lấy thêm những mảnh BTC ra khỏi pool mà đã được đưa vào trước đó.

Kích thước khối của Zcash như thế nào?

Kích thước khối là một nguồn tài nguyên khan hiếm trong hệ thống blockchain. Nếu bạn có một giao dịch chiếm tới một nửa Megabyte (MB) trên blockchain, nó sẽ khiến blockchain tăng lên một nửa MB. Chỉ với 2,000 giao dịch trong 2 giờ thì bạn sẽ có 1 Gigabyte (GB). Cùng với tốc độ phát triển nhanh chóng của blockchain thì hệ thống sẽ sớm bị hư hỏng.

Zcash đã có thể tối ưu hoá những giao dịch cá nhân xuống mức vẫn có thể sử dụng được với 1,500 byte. Với kích thước này thì thời gian tính toán mã hoá giảm từ 5-6 phút xuống còn 1 phút.

Thuật toán đào Zcash – Equihash

ZCash sử dụng Equihash là một thuật toán băm mật mã. Nó được thiết kế để thu hẹp khoảng cách giữa các Thợ đào lớn và Thợ đào trung bình bằng cách không chỉ giải quyết bài toán bằng máy tính, mà còn dựa trên phần cứng mà một máy tính trung bình luôn có – RAM. Tốc độ băm của bạn dựa trên năng suất và tốc độ của bộ nhớ RAM, trái ngược với sức mạnh của GPUs và ASICs.

Từ trước tới nay, việc đào Zcash thường sử dụng 2 loại phần cứng: CPU hoặc GPU. Đối với từng loại phần cứng, sẽ có một Tool đào Zcash tương ứng: Nicehash Miner cho CPU và Claymore Miner cho GPU.

Điều gì khiến Zcash trở nên khác biệt?

Sự khởi đầu của Zcash khác xa so với Ethereum. Trong đợt bán những token đầu tiên của Ether, tỷ lệ là 2000 Ether cho 1 Bitcoin. Sau 42 ngày nó giảm theo tuyến tính còn 1337 Ether. Chỉ có 60 triệu Ether được phát hành cho những người mua khối đầu tiên, và thêm 12 triệu Ether đã đi đến Ethereum Foundation như một khoản bồi thường. 9,9% đã được chia cho những người đóng góp ban đầu và 9,9% còn lại trở thành nguồn vốn của Ethereum Foundation. Ethereum khởi đầu với 72 triệu Ether và có một tỷ lệ lạm phát tương đối thấp. 30,000 Ether được bơm vào mỗi ngày để bù cho các miner nhằm xử lý giao dịch và duy trì hệ thống mạng.

Xem thêm: Kiến Thức Về Chứng Khoán – Tìm Hiểu Tất Tần Tật Cơ Bản Về Chứng Khoán

Tương tự như Bitcoin, cơ chế của Zcash là vận hành ngay lập tức và không có giai đoạn “tiền khai thác”. Sau 24 tiếng, chỉ có 4 ZEC được khai thác tròn tổng số 21 triệu ZEC. Mỗi ngày có từ 0-7000 ZEC được đào trong vòng 30 ngày và giữ ở mức 7200 ZEC sau thời gian đó, 10% trong tổng số toàn bộ ZEC được đào theo thời gian sẽ được gửi cho Zcash Foundation.